Wśród specjalistów pracujących z psami coraz częściej spotyka się zainteresowanie terapiami lub metodami, które w bezpieczny sposób mogą wpłynąć na obniżenie poziomu stresu lub na to, by zwierzę dużo lepiej radziło sobie z nim w sytuacjach, których opiekun nie jest w stanie zmienić, np. mieszkając w pełnym bodźców mieście. Są takie sytuacje, kiedy nawet sami lekarze pracujący z psychofarmakologią stwierdzają, że wskazane byłoby wypróbowanie łagodniejszych rozwiązań zanim pies wejdzie na silniejsze środki i wówczas kierują oni do osób pracujących z naturoterapią. W Polsce tego rodzaju współpraca dopiero się jeszcze rozwija, natomiast pojawia się coraz większa na nią otwartość oraz proponowane przez naturoterapie rozwiązania.
Na przestrzeni ostatnich lat rośliny lecznicze znalazły spore uznanie i bezpiecznie zaczęli korzystać z nich specjaliści, których celem nie jest sama zmiana zachowania psa, ale uzyskanie jej poprzez pozytywne wpłynięcie na układ nerwowy, emocje i dobrobyt zwierzęcia.
ZIOŁOLECZNICTWO/FITOTERAPIA
Jedną z bardzo popularnych roślin leczniczych, które doczekały się szerszego uznania w kontekście właściwości przeciwlękowych i obniżających poziom stresu zarówno u ludzi, jak i zwierząt, jest ashwagandha (Withania somnifera), zioło z medycyny ajurwedyjskiej. U psów i kotów alkaloidy zawarte w tej roślinie wykazały łagodny wpływ przeciwdepresyjny na centralny układ nerwowy (Malhotra, 1965b; Bhattacharya, 1997). W badaniach jej działanie wykazało zbliżone działanie do lorazepamu i imipraminy, przez co ekstrakty z ashwagandhy znalazły zastosowanie we wspieraniu klinicznych przypadków lęku i depresji (Abdel-Magied et al., 2001). W konkteście fitoterapii nastawionej na zwierzęta, jest niestety wiele rozbieżnych opinii i podejść, przez co należy korzystać z tych substancji w rozważny sposób, a nie kierując się jedynie trendami czy popularnością danej rośliny. Bardzo ważne jest indywidualne spojrzenie na zwierzę, a dodatkowo rozważenie innych właściwości, którymi dane zioło będzie się charakteryzować i zdecydowanie, czy te właściwości będą dla danego psa wskazane czy wręcz przeciwnie.
AROMATERAPIA
W ostatnich lata bardzo popularne stało się korzystanie z aromaterapii, w tym olejków eterycznych, jako formy skuteczniejszego radzenia sobie między innymi ze stresem u ludzi. Dziedzina ta zaczęła się bardzo prężnie rozwijać, prowadząc do pojawienia się wielu badań wskazujących na właściwości uspokajające i przeciwdepresyjne* niektórych olejków eterycznych, a nawet sugerujących potencjał ich wykorzystania w pracy z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi oraz PTSD.* Odkrycia te zainspirowały osoby ze świata zwierząt, by sprawdzić, czy w ten sam sposób aromaterapia okaże się skuteczna również w pracy z podobnymi zaburzeniami u czworonożnych kompanów.
Przykładowo, badanie przeprowadzone przez lekarkę weterynarii z Włoch, Stefanię Uccheddu, pokazało wpływ na wzrost dobrostanu i obniżenie stresu u psów schroniskowych po zastosowaniu wzbogacenia węchowego z użyciem olejków eterycznych tj.: olejek lawendowy, ylang-ylang, z gorzkiej pomarańczy, cyprysowy, jałowcowy, z liścia laurowego oraz geranium.*** Jako że są to jednak substancje silnie oddziałujące na organizm, bardzo ważne jest uważne i ostrożne korzystanie z nich, przede wszystkim pozwalające zwierzęciu na odejście od nich, jeśli dany aromat jest dla psa zbyt silny lub zwyczajnie, jeśli nie ma ochoty z niego korzystać.
* Abbasi-Maleki, Dr. S. et al. (2019): The antidepressant-like effects of essential oil on mice Origanum majorana through monoaminergic modulation using the forced swimming test, in: Journal of Traditional and Complementary Medicine. Accepted Manuscript Hao, Ch-W. et al. (2013): Antidepressant-like effect of lemon essential oil is through a modulation in the levels of norepinephrine, dopamine, and serotonin in mice: Use of the tail suspension test, in: Journal of Functional FoodsAmsterdam, J. D. et al. (2012) Chamomile (Matricaria recutita) may provide antidepressant activity in anxious, depressed humans: an exploratory study, in: Alternative therapies in health and medicine ** Buckle, Jane (2016): Clinical Aromatherapy. Essential Oils in Healthcare. Third Edition Geffen, J. / Forster, K. (2018): Treatment of adult ADHD: a clinical perspective, in: Therapeutic advances in psychopharmacology Godfrey, H. (2018): Essential Oils & ADHD. Published in the International Journal of Clinical Aromatherapy (2009): vol 6 Issue 1. Updated 2018, Aromantique, dostęp 01/10/2020 *** Uccheddu, Stefania, et al. “Behavioural and Cortisol Responses of Shelter Dogs to a Cognitive Bias Test after Olfactory Enrichment with Essential Oils.” Dog Behaviour, vol. 4, no. 2, 2018, doi:10.4454/db.v4i2.87.
Jako specjaliści pracujący z klientami i ich psami, możemy nauczyć się, jak w bezpieczny sposób zastosować i aromaterapię, i ziołolecznictwo/fitoterapię w pracy z przypadkami reaktywności, agresji czy lęku. Należy jednak pamiętać, iż pomimo tego, że dziedziny te zaliczają się do medycyny naturalnej, to nieodpowiednio zastosowane, mogą zaszkodzić. Wszystko będzie miało skutki uboczne, jeśli wdroży się bez uprzedniej diagnostyki i sprawdzenia stanu zdrowia, a także gdy zastosuje się zbyt dużą dawkę lub wprowadzi wbrew woli zwierzęcia.
_________________
Jeśli jesteś trenerem, behawiorystą lub innym specjalistą, którego interesują terapie komplementarne i naturalne uzupełniające wsparcie weterynaryjne oraz terapię behawioralną, to zapraszamy Cię na dwa wydarzenia, które pomogą Ci zgłębić tę wiedzę. Podczas nich dowiesz się o tych metodach zarówno od strony ich tradycyjnego zastosowania, jak i tego, co poparła już nauka.
1. „Naturalnie bez lęku”, warsztat z Zuzą Rybarczyk z Psiaki w Zen – Tu i Teraz 26-27.10.2024: https://fb.me/e/afmA6txc4
2. „I Edycja Kursu Specjalistycznego: Specjalista Terapii Komplementarnych i Naturalnych dla Psów”, który startuje 16.11.2024 i jest kursem, który oferuje zarówno ogrom wiedzy teoretycznej, jak również praktyki w uczeniu się o zastosowaniu naturoterapii w pracy behawioralnej z psem: https://www.facebook.com/events/723061343130673